وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران از اصطلاح جدیدی برای آنچه پیش‌تر به عنوان “اینترنت طبقاتی” شناخته می‌شد، رونمایی کرده است: “منطقه آزاد سایبری”. احسان چیت‌ساز، معاون برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری این وزارتخانه، در یک برنامه تلویزیونی از این طرح دفاع کرد و گفت که در این مناطق، بسیاری از محدودیت‌های اینترنتی موجود در سایر نقاط کشور اعمال نخواهد شد و تمرکز بر تولید محتوا خواهد بود.

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که ستار هاشمی، وزیر ارتباطات پیشین، به صراحت با ایده اینترنت طبقاتی مخالفت کرده و آن را مغایر با اصول وزارتخانه دانسته بود.

چیت‌ساز در واکنش به بازتاب‌های رسانه‌ای این موضوع در شبکه اجتماعی ایکس، تلاش کرد تا تفاوت بین این دو مفهوم را تبیین کند. او “اینترنت طبقاتی” را تبعیض و محدودسازی دسترسی گروهی از شهروندان به نفع دیگران دانست، در حالی که “منطقه آزاد سایبری” را فضایی ویژه برای نوآوری، جذب سرمایه و توسعه کسب‌وکارهای فناورانه معرفی کرد. او تاکید کرد که در این مناطق هیچ تبعیضی وجود ندارد و هدف، کاهش محدودیت‌ها و ایجاد فرصت‌های بیشتر برای همه فعالان این حوزه است.

چیت‌ساز افزود که هدف از ایجاد “مناطق آزاد سایبری”، تقسیم مردم نیست بلکه فراهم کردن فرصت برابر برای رشد نوآوری و شکوفایی اقتصاد دیجیتال و در نهایت، ساختن ایرانی نوآورتر و قدرتمندتر در دنیای دیجیتال است.

با وجود این توضیحات، برخی شواهد نشان می‌دهد که تغییر نام از “اینترنت طبقاتی” به “منطقه آزاد سایبری” صرفاً یک عقب‌نشینی تاکتیکی در نامگذاری بوده و هدف اصلی، یعنی ایجاد سطوح مختلف دسترسی به اینترنت، همچنان در دستور کار وزارت ارتباطات قرار دارد.

بر اساس گزارش Canalys، شیائومی در سه‌ماهه‌ی اول سال ۲۰۲۵ با عرضه‌ی ۸٫۷ میلیون دستگاه و کسب ۱۹ درصد از سهم بازار، به رتبه‌ی اول بازار جهانی پوشیدنی‌ها دست یافت.

این شرکت با رشد چشمگیر ۴۴ درصدی، توانست از اپل و سامسونگ پیشی بگیرد. در مجموع، ۴۶٫۶ میلیون دستگاه پوشیدنی در این دوره عرضه شد که نشان‌دهنده‌ی رشد ۱۳ درصدی سالانه است.

اپل و هواوی به ترتیب با ۷٫۶ و ۷٫۱ میلیون دستگاه، ۱۶ و ۱۵ درصد از سهم بازار را به خود اختصاص دادند.

سامسونگ و گارمین نیز با ۴٫۹ و ۱٫۸ میلیون دستگاه، ۱۱ و ۴ درصد از بازار را در اختیار گرفتند. تحقیقات Canalys حاکی از آن است که عمر باتری و قیمت، مهم‌ترین فاکتورها برای خریداران ساعت هوشمند هستند، در حالی که ویژگی‌های ورزشی از اهمیت کمتری برخوردارند.

شرکت اپل در راستای تبعیت از حکم یک دادگاه در ایالت کالیفرنیا، دستورالعمل‌های فروشگاه اپلیکیشن خود (اپ استور) را به‌روزرسانی کرده است.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده، از جمله گزارشی از انگجت، مهم‌ترین تغییر اعمال شده در این دستورالعمل‌ها که فعلاً تنها در ایالات متحده اجرا می‌شود، حذف ممنوعیت قرار دادن دکمه، لینک یا هر روش دیگری برای هدایت کاربران به سازوکارهای پرداخت خارج از محیط اپلیکیشن است. این حکم دادگاه اپل را ملزم کرده بود که از دریافت کمیسیون بابت خریدهایی که خارج از اپ استور انجام می‌شوند، خودداری کند.

علاوه بر این، توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌ها در آمریکا دیگر نیازی به اخذ مجوز از اپل برای فعال‌سازی لینک‌های خرید خارجی در داخل برنامه ندارند. همچنین، بخش مربوط به اپلیکیشن‌های خاصی مانند اپلیکیشن‌های “خوانش محتوا” و برنامه‌های فروش کالا و خدمات که پیش‌تر از تشویق کاربران به خرید از طریق روش‌های پرداخت شخص ثالث در داخل برنامه منع شده بودند، اصلاح شده و اپل تأیید کرده که این ممنوعیت دیگر برای اپلیکیشن‌های موجود در فروشگاه آمریکا اعمال نمی‌شود.

اپل با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: “دستورالعمل بررسی اپلیکیشن‌ها برای پیروی از دستور دادگاه آمریکا در خصوص دکمه‌ها، لینک‌های خارجی و دیگر روش‌های خرید در خارج از اپلیکیشن به‌روزرسانی شده است.”

این تغییرات در پی رأی اخیر قاضی ایوان گونزالس راجرز صورت گرفته است. وی اعلام کرده بود که اپل رأی قبلی او در سال ۲۰۲۱ میلادی در پرونده شکایت اپیک گیمز علیه اپل را نقض کرده است. در آن زمان، قاضی به اپل دستور داده بود که به توسعه‌دهندگان اجازه دهد کاربران را به سیستم‌های پرداخت جایگزین هدایت کنند تا بتوانند از پرداخت کمیسیون ۳۰ درصدی اپل اجتناب کنند. اما اپل پس از آن نیز کماکان ۲۷ درصد از مبلغ این خریدها را به عنوان کمیسیون دریافت می‌کرد که همین امر منجر به شکایت مجدد اپیک گیمز در سال گذشته به دلیل عدم اجرای کامل حکم شد.

دانشمندان به تازگی موفق به ساخت کوچک‌ترین رابط مغز و کامپیوتر جهان شده‌اند؛ دستگاهی به پهنای تنها یک میلی‌متر که بدون نیاز به جراحی روی سر قرار می‌گیرد و امواج مغزی را با دقت شگفت‌انگیزی حتی در حین حرکت دریافت می‌کند. در ادامه با جزئیات بیشتری از این فناوری نوآورانه آشنا شوید.

طراحی فوق‌العاده کوچک با عملکرد بی‌نظیر

این رابط مغزی که تنها حدود یک میلی‌متر عرض دارد، به قدری کوچک است که می‌تواند به راحتی در میان تارهای مو جای بگیرد و هیچ مزاحمتی برای کاربر ایجاد نکند. در روش‌های سنتی رابط مغز و کامپیوتر مانند EEG، الکترودها باید با چسب محکم به پوست سر متصل شوند که این امر مشکلاتی مانند قطع سیگنال در اثر حرکت، کاهش کیفیت سیگنال به دلیل تعریق و ناراحتی در استفاده طولانی‌مدت را به همراه دارد.

اما این دستگاه جدید با ابعاد یک میلی‌متر، کاملاً نامحسوس است، حرکت را محدود نمی‌کند و نیازی به چسب یا هدبند مخصوص ندارد. این رابط از پنج میکرونیدل (سوزن‌های بسیار ریز) استفاده می‌کند که بدون هیچ گونه درد وارد پوست سر می‌شوند. طراحی خاص سیم‌کشی مسی این دستگاه به گونه‌ای است که حتی در صورت حرکت کاربر یا کشیده شدن سیم، سنسور در جای خود ثابت باقی می‌ماند و سیگنال قطع نمی‌شود.

دستیابی به سیگنال‌های دقیق مغزی بدون جراحی

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در رابط‌های مغزی غیرتهاجمی، عبور سیگنال‌های مغزی از لایه سلول‌های مرده پوست سر است که مانند یک عایق عمل کرده و مانع دریافت دقیق سیگنال‌های الکتریکی مغز می‌شود.

در این فناوری جدید، محققان از میکرونیدل‌هایی به نازکی تار مو استفاده کرده‌اند که بدون ایجاد درد یا خون‌ریزی از لایه مرده پوست عبور می‌کنند. این امر باعث می‌شود که سنسور به جای سطح پوست، مستقیماً از بافت زنده (اپیدرم) داده‌ها را دریافت کند و در نتیجه سیگنال‌ها بسیار واضح‌تر و با نویز کمتری خواهند بود. برای بهبود بیشتر کیفیت سیگنال، سطح این میکرونیدل‌ها با یک پلیمر رسانا به نام PEDOT پوشانده شده است که کارایی الکتریکی سنسور را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

کنترل تماس تصویری تنها با نگاه؛ عملکرد رابط مغزی جدید

برای نشان دادن قابلیت‌های عملی این رابط مغزی کوچک، پژوهشگران از آن برای کنترل یک تماس تصویری در عینک واقعیت افزوده استفاده کردند. این سیستم از تکنیکی به نام SSVEP بهره می‌برد که بر اساس واکنش مغز به نورهای چشمک‌زن با فرکانس‌های خاص عمل می‌کند.

به عبارت ساده‌تر، در این روش، در کنار هر دکمه در رابط کاربری (مانند پاسخ دادن، رد کردن یا قطع تماس)، نورهایی با فرکانس‌های متفاوت چشمک می‌زنند. هنگامی که کاربر به یکی از این نورها نگاه می‌کند، مغز او سیگنالی تولید می‌کند که با فرکانس نور مورد نظر همخوانی دارد. دستگاه قادر است این سیگنال مغزی را تشخیص داده و متوجه شود که کاربر به کدام دکمه نگاه کرده است تا فرمان مربوطه را اجرا کند.

این سیستم که بدون نیاز به صحبت کردن، لمس یا حرکت فیزیکی و تنها با نگاه کردن عمل می‌کند، در آزمایش‌ها توانسته با دقت 96.4 درصد عملکرد کاربر را تشخیص دهد، حتی زمانی که کاربر ایستاده، راه می‌رود یا می‌دود. این سطح از پایداری و دقت در رابط‌های مغزی غیرتهاجمی بی‌سابقه است.

قابلیت تولید انبوه؛ آینده‌ای روشن برای اتصال ذهن به دستگاه‌ها

یکی از مزایای کلیدی این رابط مغزی، امکان تولید انبوه آن در صنعت است. برخلاف بسیاری از رابط‌های تحقیقاتی که فقط در آزمایشگاه تولید می‌شوند، این دستگاه با استفاده از فناوری‌هایی مانند ریزقالب‌گیری رزین و مواد پلیمری رسانا ساخته شده که هم مقرون به صرفه بوده و هم با خطوط تولید فعلی سازگار است.

طراحان این دستگاه همچنین موفق شده‌اند نحوه اتصال و محافظت از سیم‌ها و ماژول انتقال داده را به گونه‌ای طراحی کنند که در استفاده روزمره نیز پایدار باشد. این ماژول سیگنال‌های مغزی را رمزگشایی کرده و داده‌های آن را به دستگاه‌های خارجی مانند تلفن همراه یا عینک واقعیت افزوده منتقل می‌کند.

پژوهشگران معتقدند که با ادامه این روند توسعه، در آینده نزدیک می‌توان به رابط‌های مغزی دست یافت که همیشه روشن هستند و به طور مداوم و بدون نیاز به دخالت دست یا صدا، ذهن ما را به دنیای دیجیتال متصل می‌کنند.

با وجود اعمال تعرفه ۵۴ درصدی بر کالاهای چینی توسط دولت آمریکا، این تصمیم تأثیری بر قیمت آیفون در بازار ایران نخواهد داشت. در حالی‌که برخی رسانه‌ها از افزایش قیمت آیفون در ایران خبر داده بودند، کارشناسان این ادعا را بی‌اساس دانسته‌اند.

تعرفه‌ها فقط بازار آمریکا را هدف قرار داده‌اند

مهدی عبقری، عضو هیئت موسس انجمن موبایل ایران، با رد شایعات اخیر تأکید کرد تعرفه‌هایی که دولت ترامپ اعمال کرده تنها شامل کالاهای وارداتی به بازار ایالات متحده است. وی توضیح داد:

«مدل‌هایی از آیفون که با پارت‌نامبر آمریکا تولید می‌شوند، فقط برای مصرف‌کنندگان آمریکایی مشمول تعرفه هستند و این مسئله هیچ ارتباطی به واردات آیفون به ایران ندارد.»

آیفون در آمریکا تولید نمی‌شود

عبقری با اشاره به محل تولید آیفون‌ها افزود:

«محصولات اپل عمدتاً در چین و هند ساخته می‌شوند و واردات آن‌ها به ایران به‌دلیل عدم ساخت در خاک آمریکا، مشمول تحریم‌های تولید آمریکا نمی‌شود.»

وی ادامه داد که کمتر از یک درصد از آیفون‌های وارداتی به ایران مستقیماً از آمریکا می‌آیند و اغلب از کشورهای دیگر مانند امارات، چین یا هند تأمین می‌شوند. بنابراین، سیاست‌های تعرفه‌ای آمریکا تأثیری بر زنجیره تأمین آیفون در ایران ندارد.

عامل مؤثر واقعی: نرخ محاسباتی ارز

آن‌طور که عبقری توضیح داد، تغییر نرخ محاسباتی ارز در گمرک ایران مهم‌ترین عامل مؤثر بر قیمت گوشی‌هاست. نرخ محاسباتی از ۲۸,۵۰۰ تومان در سال ۱۴۰۳ به ۶۸,۰۰۰ تومان در سال ۱۴۰۴ افزایش یافته که طبیعتاً می‌تواند قیمت کالاهای وارداتی را تحت تأثیر قرار دهد.

وی افزود:

«برای گوشی‌های بالای ۱۰۰۰ دلار مثل آیفون، تعرفه ۳۰ درصدی با نرخ جدید محاسبه می‌شود. این می‌تواند افزایش قیمتی محدود به همراه داشته باشد، اما ربطی به سیاست‌های آمریکا ندارد.»

اپل به فکر کاهش اثرات تعرفه بر بازار خود است، نه بازار ایران

عبقری همچنین اشاره کرد که اپل برای مقابله با تعرفه‌های آمریکا، ممکن است بخشی از تولیداتش را به کشورهایی مانند برزیل منتقل کند؛ تصمیمی که تنها به کاهش هزینه‌های فروش در آمریکا مربوط است و اثری بر بازار ایران ندارد.

نتیجه‌گیری: شایعات درباره گرانی آیفون نادرست است

در پایان، عبقری تأکید کرد که افزایش قیمت آیفون در ایران ارتباطی به تعرفه‌های جدید آمریکا ندارد. او گفت:

«اگر هم افزایش قیمتی رخ دهد، منشأ آن نرخ جدید گمرکی است، نه سیاست‌های آقای ترامپ. ادعاهایی که در فضای مجازی مطرح می‌شود بیشتر جنبه هیجانی دارد تا واقعی.»

اپل قصد ندارد برند خود را با تیک‌تاک، این پلتفرم جنجالی شبکه اجتماعی، پیوند بزند.

با تمدید مهلت فروش تیک‌تاک توسط دولت ترامپ به مدت ۷۵ روز، بحث‌ها پیرامون آینده این اپلیکیشن محبوب دوباره بالا گرفته است. با این حال، به‌گفته‌ی «مارک گرمن» خبرنگار و تحلیلگر معتبر بلومبرگ، اپل هیچ تمایلی به خرید، سرمایه‌گذاری یا حتی مشارکت استراتژیک با تیک‌تاک ندارد.

در حال حاضر، نام‌هایی چون اوراکل، اپ‌لاوین و حتی مستربیست، یوتوبر سرشناس، به‌عنوان گزینه‌های احتمالی برای تصاحب تیک‌تاک مطرح شده‌اند. اما اپل از همان ابتدا علاقه‌ای به ورود به این رقابت نشان نداده است.

اپل از حاشیه‌های تیک‌تاک فاصله می‌گیرد

مارک گرمن در خبرنامه‌ی Power On می‌نویسد:

«هیچ سناریوی قابل‌تصوری وجود ندارد که اپل وارد کسب‌وکار تیک‌تاک شود—نه به‌صورت خرید، نه سرمایه‌گذاری و نه حتی از راه‌های دیگر. اپل تمایلی ندارد برند خود را به پلتفرمی که درگیر بحث‌های سیاسی و رسانه‌ای است، گره بزند.»

این موضع اپل نشان می‌دهد شرکت ترجیح می‌دهد از خطرات ناشی از جنجال‌های سیاسی و فضای مبهم حقوقی پیرامون تیک‌تاک دوری کند؛ موضوعی که پیش‌تر هم در مواجهه با تعرفه‌های تجاری و فشار رسانه‌ها تجربه کرده بود.

خرید تیک‌تاک؛ جذاب اما بعید

هرچند داشتن تیک‌تاک می‌توانست اپل را برای نسل جوان جذاب‌تر کند و حتی شاید بر روابط این شرکت با دولت تأثیر مثبتی داشته باشد، اما به‌نظر می‌رسد اپل ترجیح می‌دهد نقش میزبان را ایفا کند تا مالک. تیک‌تاک همچنان در اپ استور در دسترس خواهد بود، اما اپل حاضر نیست بیش از این وارد این میدان پرحاشیه شود.

در همین حال، پلتفرم‌های دیگر نیز در تلاش‌اند نسخه‌هایی مشابه تیک‌تاک توسعه دهند. برای مثال، Substack اخیراً قابلیت ویدیوهای اسکرول‌پذیر را به سرویس خود اضافه کرده و اپلیکیشن‌هایی مثل Rednote نیز به‌عنوان جایگزین‌های تیک‌تاک مطرح شده‌اند، هرچند بازگشت رسمی تیک‌تاک به فروشگاه‌های اپ باعث کاهش محبوبیت آن‌ها شده است.

تصمیم اخیر دولت دونالد ترامپ برای اعمال تعرفه‌های گسترده بر واردات از اغلب کشورهای جهان، چالشی جدی برای شرکت‌هایی چون اپل ایجاد کرده است. اپل که زنجیره تأمین خود را به‌طور کامل بر تولید برون‌مرزی استوار کرده، اکنون باید راهکارهایی برای کاهش اثرات این سیاست‌های تجاری بیابد.

در پی اعلام این طرح، ارزش سهام اپل حدود ۱۰ درصد کاهش یافت؛ چراکه تعرفه‌های پیشنهادی—از جمله ۵۴ درصد برای واردات از چین، ۲۶ درصد برای هند و ۴۶ درصد برای ویتنام—افزایش هزینه‌های تولید و عرضه را در پی خواهند داشت. این مسئله می‌تواند اپل را وادار کند قیمت محصولات خود را، که سال‌ها نسبتاً ثابت مانده‌اند، افزایش دهد.

به گزارش مارک گرمن در بلومبرگ، اپل از سال ۲۰۱۷ و عرضه آیفون ۱۰ تاکنون قیمت پایه مدل‌های پرچم‌دار خود را روی ۹۹۹ دلار نگه داشته و حتی دیگر محصولات نیز افزایش قیمت قابل‌توجهی نداشته‌اند. اما تعرفه‌های جدید ممکن است این روند را تغییر دهند.

با نزدیک شدن به موعد اجرایی شدن تعرفه‌ها (۲۰ فروردین)، برخی کشورها مانند هند و ویتنام در تلاش برای مذاکره با واشنگتن هستند، اما چین هنوز به این فهرست نپیوسته است. این در حالی است که بخش بزرگی از تولیدات اپل در چین انجام می‌شود و وابستگی به این کشور همچنان بالاست.

راهکارهای احتمالی اپل برای کاهش فشار تعرفه‌ها:

فشار بر تأمین‌کنندگان برای کاهش قیمت قطعات و خدمات تولید؛

پذیرش بخشی از هزینه‌ها با تکیه بر حاشیه سود بالای ۴۵ درصدی؛

اعمال تغییرات موقت در قیمت‌ها تا تثبیت شرایط جدید؛

ادامه تنوع‌بخشی به زنجیره تأمین، بدون انتقال تولید به خاک آمریکا؛

افزایش موجودی انبار با واردات زودهنگام، پیش از اجرای تعرفه‌ها.

گزارش‌ها حاکی از آن‌اند که اپل هم‌اکنون اقدام به انبار کردن تعداد زیادی از محصولات خود کرده تا در کوتاه‌مدت بتواند آن‌ها را با قیمت‌های فعلی عرضه کند و از شوک اولیه تعرفه‌ها جلوگیری نماید.

در نهایت، اپل برای حفظ ثبات قیمت‌ها و تداوم رقابت‌پذیری باید سریع‌تر از همیشه وابستگی خود به چین را کاهش دهد—یا با تکیه بر قدرت مالی و زنجیره تأمین گسترده‌اش، راهی برای تطبیق با فضای اقتصادی جدید بیابد.